ယေန႔ေခတ္
ကြၽန္ေတာ္တို႔လူငယ္ေတြၾကားမွာ ကြန္ပ်ဴတာ၊ အိုင္တီ၊ အင္တာနက္
ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရေတြက ပလူပ်ံေအာင္ၾကား ေနရပါတယ္။ မ်ားျပားလွတဲ့ ကြန္ပ်ဴ
တာသင္တန္း ေပါင္းစံု လက္မွတ္ေပါင္းစံု ေနာက္မွလူငယ္ ေတြခမ်ာ
ေငြထုပ္ပိုက္ၿပီး တေကာက္ေကာက္လုိက္တက္ ေနၾကရေပမယ့္ တကယ္တမ္း သင္တန္းေတြၿပီး
လက္ မွတ္ေတြရၾကတဲ့အခါ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ ေယာင္ခ်ာခ်ာ ျဖစ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံျခား ထြက္ အလုပ္လုပ္ျဖစ္ၾကေပမယ့္ ICT
ဆိုတာျပည္တြင္းမွာ အသံုး ခ်လို႔မရတဲ့ ပညာရပ္တစ္ခုလိုျဖစ္ေနပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔
လူငယ္ေတြ အတြက္ ICT နည္းပညာ ကိုအသံုးခ်ၿပီး ျပည္တြင္းမွာ
တစ္ပိုင္းတစ္ႏိုင္လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ SME (Small and Medium Sized
Enterprise)လုပ္ငန္းေလးေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕လူငယ္ေတြက
အသက္အရြယ္ငယ္ေသးလို႔ စီးပြား ေရးလုပ္လို႔ျဖစ္ပါ့မလားလို႔ စိုးရိမ္ၾကတာ
ရွိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပါတ္သတ္လို႔ ကမၻာေက်ာ္ဘီလ်ံနာသူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္လ္ ထရန္႔
(Donald Trump) ေျပာဖူးတာေလး ရွိပါတယ္။
`ကိုယ္က
ငယ္ေလးလို႔၊ အေတြ႕အႀကံဳနည္း ေသးလို႔ စီးပြားရွာဖို႔
အရည္အခ်င္းမျပည့္ေသးဘူးလို႔ ဘယ္ေတာ့မွမတြက္ပါနဲ႔။ ကြၽန္ေတာ္အေကာင္းဆံုး
အႀကံ ဉာဏ္ေတြထုတ္သံုးခဲ့တုန္းက အသက္ႏွစ္ဆယ္ပဲရွိေသး
တယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ငယ္ေသးလို႔ဆိုၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယံုၾကည္
မႈအားမနည္းပါေစနဲ႔။တစ္ခါတစ္ေလမွာ လူငယ္ေတြဟာ ပိုၿပီးထက္ျမက္တဲ့
စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ျဖစ္လာတတ္ ပါတယ္တဲ့။´
ကဲ...ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူငယ္ေတြလဲ ICT
ကိုသံုးၿပီး ထက္ျမက္တဲ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ ေအာင္
ဘာေတြလုပ္ႏိုင္ၾကပါသလဲ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္
တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ဘယ္လိုပါ ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါသလဲ။ ၾကည့္လိုက္ၾကရေအာင္။
အခြင့္အလမ္း (၁)
ဒါကေတာ့ သမားရုိးက်နည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ ၀န္ထမ္း
အလုပ္ပါ။လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာပဲ သင္ၾကားလုိ႔ ရတဲ့ႏိုင္ငံတကာ
အသိအမွတ္ျပဳ ဒီပလိုမာေတြျဖစ္တဲ့ IDCS တို႔ IADCS တို႔၊ University of
Greenwich ကေပးအပ္ခ်ီး ျမႇင့္တဲ့ BIT ဘြဲ႕တို႔ကို ရရွိၿပီးရင္ ေဒသတြင္း
အိုင္စီတီဖြံ႕ ၿဖိဳးတဲ့ စကၤာပူတုိ႔လိုႏိုင္ငံမ်ဳိးေတြမွာသြားေရာက္ အလုပ္
လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ စကၤာပူမွာဆို ရင္ Programmer,
System Analyst, Network Engineer, Project Manager စတဲ့ရာထူးေတြမွာ
ျမန္မာေတြလုပ္ကိုင္ ၾကတာမ်ားၿပီး လစာကေတာ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅၀၀ ေလာက္ကေန
၅၀၀၀ေလာက္အထိရတတ္ၾကပါတယ္။ အဲ့ Project Manager (PM) လို
ရာထူးမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ MBA ဘြဲ႕လိုမ်ဳိးပါတြဲရထားရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္
ေသာင္းေလာက္အထိ ရတတ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ကိုယ့္ေျမေပၚမွာပဲ
ရပ္တည္ေနခ်င္တဲ့သူေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား
သြားဖို႔ဇာတာေမွးမွိန္ေနေသးတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ကတာ့ ျပည္တြင္းက
အိုင္တီစီးပြားေရးလုပ္ငန္း သို႔မဟုတ္ NGO ေတြမွာ
၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ပါတယ္။ စစျခင္းမွာေတာ့ ကိုယ့္ေမွ်ာ္မွန္းထားသလို
၀င္ေငြ၊ အေျခအေနေတြကို ရ ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ တန္းဘိုးျဖတ္လို႔မရတဲ့
ေငြေပး ၀ယ္လို႔မရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳ (experience) ကိုေတာ့ ရရွိ မွာျဖစ္ပါတယ္။
အေတြ႕အႀကံဳေတြကို စုေဆာင္းၿပီး ကိုယ့္
လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ထပ္ျဖည့္ရင္းနဲ႔ ကိုယ္ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ အေျခအေနကို
တစ္ထစ္ျခင္းတက္လွမ္း ဖန္တီးႏိုင္ပါ တယ္။
ဒီေခတ္မွာ သတိျပဳရမဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဘယ္ Professional လိုင္းကို
လိုက္တဲ့သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တစ္ လိုင္းတည္း တစ္မ်ဳိးတည္း ရပ္တည္လို႔
မရေတာ့ပါဘူး။ ယေန႔ ကမၻာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုဟာ T Person
ပုဂၢိဳလ္ေတြကို သာလိုလားၿပီး အလုပ္ခန္႔ေလ့ရွိ ၾကပါ တယ္။ T Person
ပုဂၢိဳလ္ဆိုတာက အဂၤလိပ္အကၡရာ T ကို ေဇာက္ထိုးထားတဲ့ ပံုစံပါ။
က်ယ္ျပန္႔တဲ့အသိပညာ (Wide knowledge) ေပၚ မွာ အေျခခံၿပီး ကိုယ့္ရဲ႕
Professional Skill ကို တည္ ေဆာက္ယူရတဲ့ သေဘာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြအ
ေနနဲ႔လည္း ICT ကို ေလ့လာၿပီးတဲ့အျပင္ MBA တို႔လို
စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈလိုင္းေတြကို တြဲဖက္ေလ့လာထား ျခင္းအားျဖင့္
အလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္ (Labour- Market) မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္
ေစ်းေကာင္းေကာင္း (Skimming Price)နဲ႔ အစြံထုတ္ႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခြင့္အလမ္း (၂)
အင္တာနက္ကဖီးေတြကို ေနရာအႏွံ႕ေတြ႕ျမင္လာရ
ပါတယ္။ တိုးတက္လာတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးေရစီးေတြေပၚ မွာ အရင္က လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေပၚက
လူငယ္ေတြ လည္း အင္တာနက္ကဖီးေတြေပၚကို ေရာက္ကုန္ၾကပါ တယ္။ ဒါဟာ
ကြၽန္ေတာ္တု႔ိ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အ ျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တိုးတက္မႈျဖစ္လို႔
ႀကိဳဆုိၾကရမွာပါ။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ
ဒီအင္တာနက္ကဖီးလုပ္ငန္း ဟာလည္း ICT ကိုအေျချပဳတဲ့ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္း
တစ္ရပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ျဖစ္ထြန္းလာပါတယ္။ ေယဘုယ် အားျဖင့္
အင္တာနက္ကဖီးဆိုင္တစ္ဆိုင္ဖြင့္ဖို႔ အခန္းငွား ခ၊
ကြန္ပ်ဴတာ၀ယ္ဖို႔ကုန္က်စရိတ္၊ အခန္းျပင္ဆင္စရိတ္၊ အင္တာနက္လိုင္း၊
အလုပ္သမားစရိတ္ စုစုေပါင္းသိန္း ၁၅၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ ကုန္က်ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ကဖီးတစ္ဆိုင္ရဲ႕ တစ္ေန႔၀င္ေငြဟာလည္း ေနရာေကာင္းေကာင္း
(Strategic Location)၊ ပံုမွန္ေဖာက္ သည္ (Loyal Customer) သာရွိမယ္ဆိုရင္
မေသးလွတာမို႔ အက်ဳိးအျမတ္ရွိတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုလို႔ ဆိုႏုိင္ပါ
တယ္။
ဒီေနရာမွာ
လူငယ္ေတြအတြက္ ေငြအရင္းအႏွီးက အဓိကအခက္အခဲ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပမာ-
ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္းမႏိုင္ရင္ သူငယ္ခ်င္းငါးေယာက္ ေလာက္ေပါင္းၿပီး
တစ္ေယာက္ကို သိန္း၃၀စီေလာက္ ထည့္ၿပီးလုပ္ရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
လူမ်ားေတာ့ ၀န္ ထမ္းစရိတ္လည္းသက္သာသလို အားလံုးတိုင္တုိင္ပင္ ပင္နဲ႔
ေဆာင္ရြက္လို႔ရတာမို႔ ေအာင္ျမင္ဖို႔ Chance လည္း ပိုမ်ားပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာေတြရဲ႕ နဂုိဓေလ့ကိုက ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းတာမို႔
အဲ့ဒီစိတ္ဓာတ္ေတြ ကို ျပဳျပင္ၿပီး
အခ်င္းခ်င္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းအား ျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ
ပိုမိုေအာင္ျမင္ႏိုင္ၾကမယ္ လို႔ထင္ပါတယ္။
အခြင့္အလမ္း (၃)
ေနာက္ ICT နဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့စီးပြားေရး အခြင့္
အလမ္းတစ္ခုကေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာပစၥည္း Hardware ေရာင္း၀ယ္တဲ့လုပ္ငန္းနဲ႔ Service
ေပးတဲ့လုပ္ငန္းပါ။ ဒီလုပ္ငန္းဟာ ယေန႔အခ်ိန္ထိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ICT
နဲ႔ပါတ္ သက္ၿပီးအတြင္က်ယ္ဆံုးနဲ႔ အလုပ္အျဖစ္ဆံုးလုပ္ငန္းတစ္
ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ Hardware ေရာင္း၀ယ္ ေရးအတြက္
အရင္းအႏွီးေငြေၾကးပမာဏကေတာ့ ခုနက အင္တာနက္ကဖီးထက္စာရင္
မ်ားစြာမ်ားျပားေနေပမယ့္ ရရွိမယ့္အက်ဳိးအျမတ္ကလည္း မေသးလွပါဘူး။ ၿပီး ေတာ့
ကုမၸဏီႀကီးေတြနဲ႔ရင္းႏွွီးမႈ၊ ယံုၾကည္မႈေတြအေပၚမူ တည္ၿပီး
အေႂြကးပစၥည္းခ်ေပးတာမ်ဳိးေတြလည္းရွိတာမို႔
ကိုယ့္ရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲမႈေပၚမူတည္ၿပီး ရင္းႏွီးေငြပမာဏ (Investment Amount)
ကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ခန္႔မွန္းေျခ Hardware နဲ႔ Service Center
တစ္ခုအတြက္ ရင္းႏွီးေငြ ကေတာ့ က်ပ္ေငြသိန္းငါးရာကေန တစ္ေထာင္အတြင္းမွာ
ရွိပါတယ္။ ရင္းႏွီးေငြ အဆင္ေျပတဲ့လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ အစုစပ္အျဖစ္
လုပ္ကိုင္သင့္ၾကတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ပါ တယ္။
အခြင့္အလမ္း (၄)
ဒီလုပ္ငန္းမ်ဳိးကိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သတိ
ထားမိၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒါကေတာ့ Website Service နဲ႔ Web Ownership
လုပ္ငန္းပါ။ လက္ရွိအေျခအေန မွာ ျပည္တြင္း ICT
လုပ္ငန္းေတြသိပ္မဖြံ႕ၿဖိဳးလွတာမို႔ အက်ဳိးအျမတ္မရႏိုင္ေသးေပမယ့္
ဒီလုပ္ငန္းကေန မက္ ေလာက္စရာ Income နဲ႔ Profit ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔
လွမ္းျမင္ေနရပါတယ္။ Web-site business အတြက္ ရုံး ခန္းေနရာ (office space)
ေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ(Investm-ent) ေတြဘာမွ
သိပ္ႀကီးႀကီးမားမားမလိုပါဘူး။ အင္တာ နက္ Service နဲ႔
ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးရွိရင္ အခ်ိန္မေရြး ေနရာမေရြး Website တစ္ခုကို Operate
လုပ္လို႔ရပါ တယ္။ အဲ..ဒါေပမယ့္ ကြၽမ္းက်င္မႈ (Skill) နဲ႔အႀကံဉာဏ္ (Idea)
ေတာ့လိုအပ္တာေပါ့။ ဥပမာ- ဒီကေန႔ ကမၻာေက်ာ္ Google
တုိ႔၊ e-Bay တို႔ဟာ ဒီလိုနဲ႔အစျပဳၿပီး ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ၾကတာပါ။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာလူငယ္ေတြအတြက္ လည္း တကယ့္ကိုႀကီးႀကီးမားမား
အိပ္မက္Great Dream ႀကီးေတြ မက္ခ်င္တိုင္းမက္ႏိုင္တဲ့ နယ္ပယ္တစ္ခုပါပဲ။
ျဖစ္ ႏိုင္ရင္အဘက္ဘက္က အားသြန္ခြန္စုိက္ ႀကိဳးစားၾကည့္ သင့္ၾကပါတယ္။
အိပ္မက္ဆိုတာ လူတိုင္းမွာမက္ခြင့္ရွိပါ တယ္။
စစျခင္းမွာေတာ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ကိုယ့္ျပည္ တြင္းမွာ
လုပ္လို႔ကိုင္လို႔အဆင္ေျပ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္မယ့္ လုပ္ငန္းမ်ဳိးေလးေတြကေန
အစျပဳလုပ္ကုိင္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ-Online ကေန လက္ေဆာင္ပစၥည္းတို႔ ပါဆယ္တို႔
ပို႔ေပးတဲ့ Service လိုဟာမ်ဳိးေလးေတြပါ။ Idea ေကာင္း ရင္ေကာင္းသေလာက္
အက်ဳိးရွိႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါ တယ္။အားလံုးစဥ္းစားၾကည့္ၾကဖို႔ပါ။
အခြင့္အလမ္း(၅)
ေနာက္ ICT နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူေတြသိပ္မျမင္ၾက တဲ့
Hidden Opportunity တစ္ခုကေတာ့ အလြတ္ Professional အျဖစ္ရပ္တည္မႈ
Freelance Professionalismပါ။ ဒါကေတာ့ ကိုယ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့နယ္ပယ္ Web
Design, Network တစ္ခုခုမွာ အလြတ္တမ္း Service Provider
အျဖစ္ရပ္တည္တဲ့သေဘာပါ။ ရုံးေန႔တိုင္းတက္ရတာတို႔၊
စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ေနရတာတို႔ကို မႏွစ္သက္တဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္
အထူးသင့္ေတာ္ပါတယ္။ တစ္ခါ တစ္ရံမွာ Designer တစ္ေယာက္ဟာ ရုံးတစ္ခုခုမွာ
လုပ္ေနရင္တစ္လကို လစာေငြတစ္သိန္း၀န္းက်င္ေလာက္ ပဲရႏိုင္ေပမယ့္ ျပင္ပကအပ္တဲ့
ဒီဇိုင္းေတြကို တကယ္ ထူးထူးခြၽန္ခြၽန္ လုပ္ေပးႏိုင္ရင္ ပွ်မ္္းမွ်တစ္လကို
ေလးငါး ေျခာက္သိန္းေလာက္အထိ ၀င္ေငြရရွိႏိုင္တာကို ေတြ႔ရပါ
တယ္။ တိုးတက္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာေတာ့
ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔နည္းပညာ အတိုင္ပင္ခံ (ICT Counsultant)
တစ္ေယာက္ရဲ႕တစ္လ၀င္ေငြဟာ ေဒၚလာသိန္းခ်ီၿပီးေတာ့ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သင္ၾကားေရးကို၀ါသနာပါတဲ့ လူငယ္ေတြ အတြက္ကေတာ့
သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ ျပဳ ဘြဲ႕၊ ဒီပလိုမာေတြကို
ထူးထူးခြၽန္ခြၽန္ေအာင္ၿပီးသြားရင္ အလြတ္သေဘာနဲ႔ Guide
အျဖစ္သင္ၾကားျပသေပးလို႔ ရသလို
ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္းေတြမွာလည္း အခ်ိန္ပုိင္း နည္းျပအျဖစ္
၀င္ေရာက္သင္ၾကားေပးႏုိင္ပါတယ္။ Guide ေတြ၊ သင္တန္းနည္းျပဆရာေတြရဲ႕
၀င္ေငြကလည္း တစ္ လကို ေလး/ငါးသိန္း၀န္းက်င္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီကေန႔ေခတ္ဟာ နည္းပညာေခတ္ လို႔ ဆိုတာနဲ႔အညီ ICT နဲ႔
ဆက္စပ္ပတ္သက္ေနတဲ့ အခြင့္ အလမ္းေတြဟာ တျခားလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ေတြမွာထက္ စာရင္
မ်ားစြာမ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံရဲ႕ Political Climate
တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမႈ၊ နည္းပညာဖြံ႕ ၿဖိဳးတုိးတက္လာမႈ၊
ဆက္သြယ္ေရးပညာ(Communication Network) မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာမႈ၊
လွ်ပ္စစ္မီးပိုမိုရရွိလာ ႏိုင္မႈတို႔ေပၚမူတည္ၿပီး ျပည္တြင္း ICT
လုပ္ငန္းမ်ားဟာ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္ေျခေတြ မ်ားစြာရွိ
ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအေျခအေနမွာ
မိမိတို႔မွာရွိတဲ့ Capacity၊ Skill၊ Ability ေတြ ကိုအေျချပဳၿပီး ICT
လုပ္ငန္းမ်ား အားေကာင္း ေမာင္းသန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္
ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္းအႏွီး
မရွိေသးလို႔၊ အေျခအေနမေပးေသး လို႔၊ အေတြ႔အႀကံဳမရွိေသးလို႔
စတဲ့ဆင္ေျခအေၾကာင္းျပ ခ်က္ အတားအဆီး( barriers)ေတြရဲ႕တားဆီးမႈကို ခံမေန
ၾကဘဲ လိုအပ္တဲ့စြမ္းရည္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းရင္း အခ်င္း ခ်င္း
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကကာ မိမိတို႔လက္တစ္ကမ္းမွာ ရွိတဲ့
အခြင့္အလမ္း(opportunities)ေတြကို ဆုပ္ဖမ္းၿပီး ဘ၀ရဲ႕ တက္လမ္းေတြကို
ေလွ်ာက္လမ္းၾကပါလို႔ တိုက္ တြန္း ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
Ref: knowledgebridge
ကြၽန္ေတာ္တို႔လူငယ္ေတြၾကားမွာ ကြန္ပ်ဴတာ၊ အိုင္တီ၊ အင္တာနက္
ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရေတြက ပလူပ်ံေအာင္ၾကား ေနရပါတယ္။ မ်ားျပားလွတဲ့ ကြန္ပ်ဴ
တာသင္တန္း ေပါင္းစံု လက္မွတ္ေပါင္းစံု ေနာက္မွလူငယ္ ေတြခမ်ာ
ေငြထုပ္ပိုက္ၿပီး တေကာက္ေကာက္လုိက္တက္ ေနၾကရေပမယ့္ တကယ္တမ္း သင္တန္းေတြၿပီး
လက္ မွတ္ေတြရၾကတဲ့အခါ ဘာလုပ္ရမွန္းမသိ ေယာင္ခ်ာခ်ာ ျဖစ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။
တစ္ခ်ဳိ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံျခား ထြက္ အလုပ္လုပ္ျဖစ္ၾကေပမယ့္ ICT
ဆိုတာျပည္တြင္းမွာ အသံုး ခ်လို႔မရတဲ့ ပညာရပ္တစ္ခုလိုျဖစ္ေနပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔
လူငယ္ေတြ အတြက္ ICT နည္းပညာ ကိုအသံုးခ်ၿပီး ျပည္တြင္းမွာ
တစ္ပိုင္းတစ္ႏိုင္လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ SME (Small and Medium Sized
Enterprise)လုပ္ငန္းေလးေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕လူငယ္ေတြက
အသက္အရြယ္ငယ္ေသးလို႔ စီးပြား ေရးလုပ္လို႔ျဖစ္ပါ့မလားလို႔ စိုးရိမ္ၾကတာ
ရွိပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ပါတ္သတ္လို႔ ကမၻာေက်ာ္ဘီလ်ံနာသူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္လ္ ထရန္႔
(Donald Trump) ေျပာဖူးတာေလး ရွိပါတယ္။
`ကိုယ္က
ငယ္ေလးလို႔၊ အေတြ႕အႀကံဳနည္း ေသးလို႔ စီးပြားရွာဖို႔
အရည္အခ်င္းမျပည့္ေသးဘူးလို႔ ဘယ္ေတာ့မွမတြက္ပါနဲ႔။ ကြၽန္ေတာ္အေကာင္းဆံုး
အႀကံ ဉာဏ္ေတြထုတ္သံုးခဲ့တုန္းက အသက္ႏွစ္ဆယ္ပဲရွိေသး
တယ္။ဒါ့ေၾကာင့္ငယ္ေသးလို႔ဆိုၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယံုၾကည္
မႈအားမနည္းပါေစနဲ႔။တစ္ခါတစ္ေလမွာ လူငယ္ေတြဟာ ပိုၿပီးထက္ျမက္တဲ့
စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ျဖစ္လာတတ္ ပါတယ္တဲ့။´
ကဲ...ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာလူငယ္ေတြလဲ ICT
ကိုသံုးၿပီး ထက္ျမက္တဲ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ ေအာင္
ဘာေတြလုပ္ႏိုင္ၾကပါသလဲ။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္
တစ္ဖက္တစ္လမ္းက ဘယ္လိုပါ ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါသလဲ။ ၾကည့္လိုက္ၾကရေအာင္။
အခြင့္အလမ္း (၁)
ဒါကေတာ့ သမားရုိးက်နည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ ၀န္ထမ္း
အလုပ္ပါ။လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာပဲ သင္ၾကားလုိ႔ ရတဲ့ႏိုင္ငံတကာ
အသိအမွတ္ျပဳ ဒီပလိုမာေတြျဖစ္တဲ့ IDCS တို႔ IADCS တို႔၊ University of
Greenwich ကေပးအပ္ခ်ီး ျမႇင့္တဲ့ BIT ဘြဲ႕တို႔ကို ရရွိၿပီးရင္ ေဒသတြင္း
အိုင္စီတီဖြံ႕ ၿဖိဳးတဲ့ စကၤာပူတုိ႔လိုႏိုင္ငံမ်ဳိးေတြမွာသြားေရာက္ အလုပ္
လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ စကၤာပူမွာဆို ရင္ Programmer,
System Analyst, Network Engineer, Project Manager စတဲ့ရာထူးေတြမွာ
ျမန္မာေတြလုပ္ကိုင္ ၾကတာမ်ားၿပီး လစာကေတာ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၅၀၀ ေလာက္ကေန
၅၀၀၀ေလာက္အထိရတတ္ၾကပါတယ္။ အဲ့ Project Manager (PM) လို
ရာထူးမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ MBA ဘြဲ႕လိုမ်ဳိးပါတြဲရထားရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ တစ္
ေသာင္းေလာက္အထိ ရတတ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
ကိုယ့္ေျမေပၚမွာပဲ
ရပ္တည္ေနခ်င္တဲ့သူေတြ၊ ႏိုင္ငံျခား
သြားဖို႔ဇာတာေမွးမွိန္ေနေသးတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ကတာ့ ျပည္တြင္းက
အိုင္တီစီးပြားေရးလုပ္ငန္း သို႔မဟုတ္ NGO ေတြမွာ
၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ပါတယ္။ စစျခင္းမွာေတာ့ ကိုယ့္ေမွ်ာ္မွန္းထားသလို
၀င္ေငြ၊ အေျခအေနေတြကို ရ ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ တန္းဘိုးျဖတ္လို႔မရတဲ့
ေငြေပး ၀ယ္လို႔မရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳ (experience) ကိုေတာ့ ရရွိ မွာျဖစ္ပါတယ္။
အေတြ႕အႀကံဳေတြကို စုေဆာင္းၿပီး ကိုယ့္
လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ထပ္ျဖည့္ရင္းနဲ႔ ကိုယ္ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ အေျခအေနကို
တစ္ထစ္ျခင္းတက္လွမ္း ဖန္တီးႏိုင္ပါ တယ္။
ဒီေခတ္မွာ သတိျပဳရမဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဘယ္ Professional လိုင္းကို
လိုက္တဲ့သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တစ္ လိုင္းတည္း တစ္မ်ဳိးတည္း ရပ္တည္လို႔
မရေတာ့ပါဘူး။ ယေန႔ ကမၻာ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုဟာ T Person
ပုဂၢိဳလ္ေတြကို သာလိုလားၿပီး အလုပ္ခန္႔ေလ့ရွိ ၾကပါ တယ္။ T Person
ပုဂၢိဳလ္ဆိုတာက အဂၤလိပ္အကၡရာ T ကို ေဇာက္ထိုးထားတဲ့ ပံုစံပါ။
က်ယ္ျပန္႔တဲ့အသိပညာ (Wide knowledge) ေပၚ မွာ အေျခခံၿပီး ကိုယ့္ရဲ႕
Professional Skill ကို တည္ ေဆာက္ယူရတဲ့ သေဘာပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြအ
ေနနဲ႔လည္း ICT ကို ေလ့လာၿပီးတဲ့အျပင္ MBA တို႔လို
စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈလိုင္းေတြကို တြဲဖက္ေလ့လာထား ျခင္းအားျဖင့္
အလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္ (Labour- Market) မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္
ေစ်းေကာင္းေကာင္း (Skimming Price)နဲ႔ အစြံထုတ္ႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခြင့္အလမ္း (၂)
အင္တာနက္ကဖီးေတြကို ေနရာအႏွံ႕ေတြ႕ျမင္လာရ
ပါတယ္။ တိုးတက္လာတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးေရစီးေတြေပၚ မွာ အရင္က လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေပၚက
လူငယ္ေတြ လည္း အင္တာနက္ကဖီးေတြေပၚကို ေရာက္ကုန္ၾကပါ တယ္။ ဒါဟာ
ကြၽန္ေတာ္တု႔ိ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြက္ အ ျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တိုးတက္မႈျဖစ္လို႔
ႀကိဳဆုိၾကရမွာပါ။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ
ဒီအင္တာနက္ကဖီးလုပ္ငန္း ဟာလည္း ICT ကိုအေျချပဳတဲ့ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္း
တစ္ရပ္တစ္ခုအေနနဲ႔ျဖစ္ထြန္းလာပါတယ္။ ေယဘုယ် အားျဖင့္
အင္တာနက္ကဖီးဆိုင္တစ္ဆိုင္ဖြင့္ဖို႔ အခန္းငွား ခ၊
ကြန္ပ်ဴတာ၀ယ္ဖို႔ကုန္က်စရိတ္၊ အခန္းျပင္ဆင္စရိတ္၊ အင္တာနက္လိုင္း၊
အလုပ္သမားစရိတ္ စုစုေပါင္းသိန္း ၁၅၀ ၀န္းက်င္ေလာက္ ကုန္က်ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ကဖီးတစ္ဆိုင္ရဲ႕ တစ္ေန႔၀င္ေငြဟာလည္း ေနရာေကာင္းေကာင္း
(Strategic Location)၊ ပံုမွန္ေဖာက္ သည္ (Loyal Customer) သာရွိမယ္ဆိုရင္
မေသးလွတာမို႔ အက်ဳိးအျမတ္ရွိတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုလို႔ ဆိုႏုိင္ပါ
တယ္။
ဒီေနရာမွာ
လူငယ္ေတြအတြက္ ေငြအရင္းအႏွီးက အဓိကအခက္အခဲ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥပမာ-
ကိုယ္တစ္ေယာက္တည္းမႏိုင္ရင္ သူငယ္ခ်င္းငါးေယာက္ ေလာက္ေပါင္းၿပီး
တစ္ေယာက္ကို သိန္း၃၀စီေလာက္ ထည့္ၿပီးလုပ္ရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
လူမ်ားေတာ့ ၀န္ ထမ္းစရိတ္လည္းသက္သာသလို အားလံုးတိုင္တုိင္ပင္ ပင္နဲ႔
ေဆာင္ရြက္လို႔ရတာမို႔ ေအာင္ျမင္ဖို႔ Chance လည္း ပိုမ်ားပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာေတြရဲ႕ နဂုိဓေလ့ကိုက ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းတာမို႔
အဲ့ဒီစိတ္ဓာတ္ေတြ ကို ျပဳျပင္ၿပီး
အခ်င္းခ်င္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းအား ျဖင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ
ပိုမိုေအာင္ျမင္ႏိုင္ၾကမယ္ လို႔ထင္ပါတယ္။
အခြင့္အလမ္း (၃)
ေနာက္ ICT နဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့စီးပြားေရး အခြင့္
အလမ္းတစ္ခုကေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာပစၥည္း Hardware ေရာင္း၀ယ္တဲ့လုပ္ငန္းနဲ႔ Service
ေပးတဲ့လုပ္ငန္းပါ။ ဒီလုပ္ငန္းဟာ ယေန႔အခ်ိန္ထိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ICT
နဲ႔ပါတ္ သက္ၿပီးအတြင္က်ယ္ဆံုးနဲ႔ အလုပ္အျဖစ္ဆံုးလုပ္ငန္းတစ္
ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာ Hardware ေရာင္း၀ယ္ ေရးအတြက္
အရင္းအႏွီးေငြေၾကးပမာဏကေတာ့ ခုနက အင္တာနက္ကဖီးထက္စာရင္
မ်ားစြာမ်ားျပားေနေပမယ့္ ရရွိမယ့္အက်ဳိးအျမတ္ကလည္း မေသးလွပါဘူး။ ၿပီး ေတာ့
ကုမၸဏီႀကီးေတြနဲ႔ရင္းႏွွီးမႈ၊ ယံုၾကည္မႈေတြအေပၚမူ တည္ၿပီး
အေႂြကးပစၥည္းခ်ေပးတာမ်ဳိးေတြလည္းရွိတာမို႔
ကိုယ့္ရဲ႕စီမံခန္႔ခြဲမႈေပၚမူတည္ၿပီး ရင္းႏွီးေငြပမာဏ (Investment Amount)
ကိုေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ခန္႔မွန္းေျခ Hardware နဲ႔ Service Center
တစ္ခုအတြက္ ရင္းႏွီးေငြ ကေတာ့ က်ပ္ေငြသိန္းငါးရာကေန တစ္ေထာင္အတြင္းမွာ
ရွိပါတယ္။ ရင္းႏွီးေငြ အဆင္ေျပတဲ့လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ အစုစပ္အျဖစ္
လုပ္ကိုင္သင့္ၾကတဲ့ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ပါ တယ္။
အခြင့္အလမ္း (၄)
ဒီလုပ္ငန္းမ်ဳိးကိုေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သတိ
ထားမိၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒါကေတာ့ Website Service နဲ႔ Web Ownership
လုပ္ငန္းပါ။ လက္ရွိအေျခအေန မွာ ျပည္တြင္း ICT
လုပ္ငန္းေတြသိပ္မဖြံ႕ၿဖိဳးလွတာမို႔ အက်ဳိးအျမတ္မရႏိုင္ေသးေပမယ့္
ဒီလုပ္ငန္းကေန မက္ ေလာက္စရာ Income နဲ႔ Profit ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔
လွမ္းျမင္ေနရပါတယ္။ Web-site business အတြက္ ရုံး ခန္းေနရာ (office space)
ေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ(Investm-ent) ေတြဘာမွ
သိပ္ႀကီးႀကီးမားမားမလိုပါဘူး။ အင္တာ နက္ Service နဲ႔
ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးရွိရင္ အခ်ိန္မေရြး ေနရာမေရြး Website တစ္ခုကို Operate
လုပ္လို႔ရပါ တယ္။ အဲ..ဒါေပမယ့္ ကြၽမ္းက်င္မႈ (Skill) နဲ႔အႀကံဉာဏ္ (Idea)
ေတာ့လိုအပ္တာေပါ့။ ဥပမာ- ဒီကေန႔ ကမၻာေက်ာ္ Google
တုိ႔၊ e-Bay တို႔ဟာ ဒီလိုနဲ႔အစျပဳၿပီး ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ၾကတာပါ။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ျမန္မာလူငယ္ေတြအတြက္ လည္း တကယ့္ကိုႀကီးႀကီးမားမား
အိပ္မက္Great Dream ႀကီးေတြ မက္ခ်င္တိုင္းမက္ႏိုင္တဲ့ နယ္ပယ္တစ္ခုပါပဲ။
ျဖစ္ ႏိုင္ရင္အဘက္ဘက္က အားသြန္ခြန္စုိက္ ႀကိဳးစားၾကည့္ သင့္ၾကပါတယ္။
အိပ္မက္ဆိုတာ လူတိုင္းမွာမက္ခြင့္ရွိပါ တယ္။
စစျခင္းမွာေတာ့ ေလာေလာလတ္လတ္ ကိုယ့္ျပည္ တြင္းမွာ
လုပ္လို႔ကိုင္လို႔အဆင္ေျပ အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္မယ့္ လုပ္ငန္းမ်ဳိးေလးေတြကေန
အစျပဳလုပ္ကုိင္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ-Online ကေန လက္ေဆာင္ပစၥည္းတို႔ ပါဆယ္တို႔
ပို႔ေပးတဲ့ Service လိုဟာမ်ဳိးေလးေတြပါ။ Idea ေကာင္း ရင္ေကာင္းသေလာက္
အက်ဳိးရွိႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါ တယ္။အားလံုးစဥ္းစားၾကည့္ၾကဖို႔ပါ။
အခြင့္အလမ္း(၅)
ေနာက္ ICT နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူေတြသိပ္မျမင္ၾက တဲ့
Hidden Opportunity တစ္ခုကေတာ့ အလြတ္ Professional အျဖစ္ရပ္တည္မႈ
Freelance Professionalismပါ။ ဒါကေတာ့ ကိုယ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့နယ္ပယ္ Web
Design, Network တစ္ခုခုမွာ အလြတ္တမ္း Service Provider
အျဖစ္ရပ္တည္တဲ့သေဘာပါ။ ရုံးေန႔တိုင္းတက္ရတာတို႔၊
စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ေနရတာတို႔ကို မႏွစ္သက္တဲ့ လူငယ္ေတြအတြက္
အထူးသင့္ေတာ္ပါတယ္။ တစ္ခါ တစ္ရံမွာ Designer တစ္ေယာက္ဟာ ရုံးတစ္ခုခုမွာ
လုပ္ေနရင္တစ္လကို လစာေငြတစ္သိန္း၀န္းက်င္ေလာက္ ပဲရႏိုင္ေပမယ့္ ျပင္ပကအပ္တဲ့
ဒီဇိုင္းေတြကို တကယ္ ထူးထူးခြၽန္ခြၽန္ လုပ္ေပးႏိုင္ရင္ ပွ်မ္္းမွ်တစ္လကို
ေလးငါး ေျခာက္သိန္းေလာက္အထိ ၀င္ေငြရရွိႏိုင္တာကို ေတြ႔ရပါ
တယ္။ တိုးတက္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာေတာ့
ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔နည္းပညာ အတိုင္ပင္ခံ (ICT Counsultant)
တစ္ေယာက္ရဲ႕တစ္လ၀င္ေငြဟာ ေဒၚလာသိန္းခ်ီၿပီးေတာ့ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သင္ၾကားေရးကို၀ါသနာပါတဲ့ လူငယ္ေတြ အတြက္ကေတာ့
သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံတကာ အသိအမွတ္ ျပဳ ဘြဲ႕၊ ဒီပလိုမာေတြကို
ထူးထူးခြၽန္ခြၽန္ေအာင္ၿပီးသြားရင္ အလြတ္သေဘာနဲ႔ Guide
အျဖစ္သင္ၾကားျပသေပးလို႔ ရသလို
ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္းေတြမွာလည္း အခ်ိန္ပုိင္း နည္းျပအျဖစ္
၀င္ေရာက္သင္ၾကားေပးႏုိင္ပါတယ္။ Guide ေတြ၊ သင္တန္းနည္းျပဆရာေတြရဲ႕
၀င္ေငြကလည္း တစ္ လကို ေလး/ငါးသိန္း၀န္းက်င္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီကေန႔ေခတ္ဟာ နည္းပညာေခတ္ လို႔ ဆိုတာနဲ႔အညီ ICT နဲ႔
ဆက္စပ္ပတ္သက္ေနတဲ့ အခြင့္ အလမ္းေတြဟာ တျခားလုပ္ငန္းနယ္ပယ္ေတြမွာထက္ စာရင္
မ်ားစြာမ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံရဲ႕ Political Climate
တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာမႈ၊ နည္းပညာဖြံ႕ ၿဖိဳးတုိးတက္လာမႈ၊
ဆက္သြယ္ေရးပညာ(Communication Network) မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာမႈ၊
လွ်ပ္စစ္မီးပိုမိုရရွိလာ ႏိုင္မႈတို႔ေပၚမူတည္ၿပီး ျပည္တြင္း ICT
လုပ္ငန္းမ်ားဟာ အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာႏိုင္ေျခေတြ မ်ားစြာရွိ
ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအေျခအေနမွာ
မိမိတို႔မွာရွိတဲ့ Capacity၊ Skill၊ Ability ေတြ ကိုအေျချပဳၿပီး ICT
လုပ္ငန္းမ်ား အားေကာင္း ေမာင္းသန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္
ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္းအႏွီး
မရွိေသးလို႔၊ အေျခအေနမေပးေသး လို႔၊ အေတြ႔အႀကံဳမရွိေသးလို႔
စတဲ့ဆင္ေျခအေၾကာင္းျပ ခ်က္ အတားအဆီး( barriers)ေတြရဲ႕တားဆီးမႈကို ခံမေန
ၾကဘဲ လိုအပ္တဲ့စြမ္းရည္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းရင္း အခ်င္း ခ်င္း
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကကာ မိမိတို႔လက္တစ္ကမ္းမွာ ရွိတဲ့
အခြင့္အလမ္း(opportunities)ေတြကို ဆုပ္ဖမ္းၿပီး ဘ၀ရဲ႕ တက္လမ္းေတြကို
ေလွ်ာက္လမ္းၾကပါလို႔ တိုက္ တြန္း ေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
Ref: knowledgebridge
Last edited by ထက္ႏိုင္ on 26th April 2010, 6:30 pm; edited 1 time in total (Reason for editing : http://www.myanmaritresource.info/Topic-Title-Tag-Rule-h15.htm ႏွင့္အညီၿပင္သည္။)
No Comment.