History of Linux
Linux ဟာ Unix-Like ၿဖစ္တဲ့အတြက္ Unix Opertion Systems အေၾကာင္းအရင္ေၿပာပါမယ္။ UNIX ကုိ AT&T က 1969 မွာစတင္ခဲ့ပါတယ္။ Computer ေလာကမွာ Unix က နမည္ၾကီးၿပီး ေနရာယူထားတဲ့အခ်ိန္မွာ Microsoft ဟာ Unix ကို စီးပြားေရးလက္၀ါးၾကီးအုပ္မွုနဲ ့ 1970 မွာတရားစြဲခဲ့တယ္။ အဲဒီပြဲမွာ Unix ကရွုံးသြားေတာ့ Unix Source ေတြကို အလကား ယူသံုးၾကတယ္။ ေနာက္(၁၀)ႏွစ္ေလာက္ၾကာေတာ့ 1980 မွာ Unix ကအမွုကိုၿပန္ၿပီး အယူခံ၀င္တယ္။ Unix ကခုိးသံုးသူေတြကို ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းတယ္။ မေပးႏိုင္တဲ့သူေတြကို Kernel သာသာေလး Computer ေခၚရတယ္ဆိုရံုေလး ေပးထားလိုက္တယ္။
အဲဒါကိုမေက်နပ္ေတာ့ Andrew S. Tanenbaum ကေန Minix(Mini Unix) ဆိုတာကို ၁၉၈၇ မွာၿပင္ေရးတယ္။ Minix 1 က Unix 7 ကိုလိုက္နာတယ္။ Sun တို ့IBM တို ့TOSHIBA တို ့ကလဲ Unix ယူသံုးတာပဲ။ ေနာက္ MS နဲ ့IBM ေပါင္းၿပီး OS/2 ဆိုၿပီး Unix/Xenix ထုတ္ပါေသးတယ္။ ၁၉၇၇ ခုနစ္မွာပဲ Berkeley (University of California) ကလဲ UNIX like Systems အၿဖစ္ BSD (Berkeley Software Distribution) ကိုေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ FreeBSD OpenBSD NetBSD Dragonfly BSD ေတြဆက္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၄ ခုနစ္မွာ Richard Stallman ကေနၿပီး GNU Project ကိုစတင္ခဲ့တယ္။ သူရဲ ့ဦးတည္ခ်က္က Unix မွာအသံုးၿပဳလို ့ရတဲ့ Software ေတြကို ေရးသားၿပီး အခမဲ့ေပးႏိုင္ဖို ့တဲ့။ ေနာက္တစ္ႏွစ္ ၁၉၈၅ မွာ FSF လို ့အခုေခၚၾကတဲ့ Free Software Foundation ကုိတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ GNU General Publish License (GNU GPL)ကိုလည္း ဆက္လက္ ေရးသားတယ္။ Compiler ေတြ၊ text editor ေတြနဲ ့Windowing System ေတြကို ၁၉၈၉၊၁၉၉၀ ေလာက္မွၿပီးတယ္။
သူ ့ရဲ ့ License ကို Copy left တဲ့။ သူမ်ားေတြက “c”ကိုအေပၚက၀ိုင္းတယ္။ သူက ဆန္ ့က်င္ဘက္ “c”ရဲ ့ေၿပာင္းၿပန္ ၿမန္မာဂဏန္း “၁” လိုမ်ိဳးေလးကို ၿပန္၀ိုင္းေပးထားတယ္။ ေနာက္ Andrew S. Tanenbaum ရဲ ့ေက်ာင္းသား Linus Torvalds က News Group တစ္ခုမွာ Unix လိုOSမ်ိဳး အခမဲ့မေရးႏိုင္ဘူးလား၊ အစကေနစၿပီး ေရးၾကရေအာင္လို ့ ေၾကြးေၾကာ္ၿပီး စတင္ဖိတ္ေခၚတယ္။ Linus Torvalds ကအဲဒီေနာက္ကို တစ္ေကာက္ေကာက္လိုက္ရင္း ပထမဆံုး Linux kernel ကို C language နဲ ့ေရးၿပီး ၁၉၉၁ မွာ Release လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ Linux kernel ကလဲ Unix-like ဆိုေတာ့ Unix လိုပဲ အလုပ္လုပ္တယ္။ ႏွစ္ခုေပါင္းလိုက္ေတာ့မွ တိုးတက္လာတာ အံ့မခန္းပဲ။ Unix က ၁၉၆၀ မတိုင္မီက Assembly နဲ ့ေရးၿပီး ၁၉၆၀ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ C နဲ ့ေရးတယ္။ Linux ကလဲ C နဲ ့ပဲေရးထားတာ။
ဒါေပမယ့္ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ Linux the NOT Unix! ေနာက္ပိုင္း GPL license ကလဲ version 3 ထိေရာက္လာတယ္။
အဲဒီမွာ Linus Torvalds က GPLv3 မွာပါတဲ့ အခ်ိဳ ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို မၾကိဳက္တဲ့အတြက္ GPLv3ကိုလက္မခံႏိုင္ဘူးလို ့
ဆိုၿပန္လို ့ Richard Stallman က ဆီလီကြန္ေတာင္ၾကားက Linus ရဲ ့အိမ္မွာ ၃ ရက္ေလာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ရတယ္။ ေနာက္မွ Linus Torvalds လက္ခံသြားမွ ၁၉၉၈ ခုနစ္မွာ OSS (Open Source Software)ေတြ၊ OSD (Open Source Definition)ေတြ အတြက္ OSI (Open Source Intiactive)ဆိုတဲ့ corporation ေပၚလာတယ္။ Eric S. Raymond ကစၿပီး ၁၉၉၇ မွာစေထာင္ၿပီး Source ေတြပါမွ်ေ၀ေပးဖို ့ရည္ရြယ္ပါတယ္။ Open Source ဆိုတဲ့အမည္ကို စသံုးတာက Netscape (Mozilla)ပါပဲ။ OSI ရဲ ့ Logo က “ဂ” ပံုစံေလးပါ။ လက္ရွိ open source code ေတြရယူႏိုင္တာကေတာ့
Microsoft Vs Linux
Microsoft ရဲ ့Windows ေတြက 95 7 ထိေအာင္ နာမည္ေက်ာ္ၿပီး ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါတယ္။ Linux OS ကို သိသူအသံုးၿပဳသူေတြ နည္းပါတယ္။ Windows ေစ်းႏွုန္းက Windows 7 Starter : USD $199.95
Windows 7 Home Premium : USD $259.95
Windows 7 Professional : USD $299.95
Windows 7 Ultimate : USD $319.95 ၿဖစ္ပါတယ္။
Linux ရဲ ့ေစ်းႏွုန္းကေတာ့ Linux (Ubuntu Distro 9.04) Pack of 20 ကို $35.00, Pack of 100 ကို $150.00, Pack of 200 ကို $250.00 ပါ။ Linux ရဲ ့OSS(open source software) ဆိုရင္ အခမဲ့ရတယ္လို ့ပဲ ၿမင္တယ္။ အကုန္လံုး အခမဲ့မရ ႏိုင္ပါဘူး။ FOSS (Free Open Source Software)ဆိုမွ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အခမဲ့သံုးလို ့ရပါတယ္။ GPL လိုင္စင္ရဲ ့ရည္မွန္းခ်က္ေတြကေတာ့ သူတို ့ရဲ ့Software ေတြကို လြတ္လပ္စြာ သံုးလို ့ရမယ္။ ေလ့လာသင္ၾကားႏိုင္မယ္။ မိမိလိုသလို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲႏိုင္မယ္။ (အရင္ Software ေရးတဲ့လူူကို အသိအမွတ္ၿပဳေပးရမယ္။)့Software ကိုၿပန္လည္ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရရွိမယ္။ အဲလိုမ်ိဳး Software ကို မည္သူမဆို အက်ိဳးရွိတဲ့ဘက္က ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲတာေတြ မ်ားလာမယ္။ (source code ကိုၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲခြင့္ကေတာ့ ေတာင္းခံၿခင္း/၀ယ္ယူၿခင္း ၿပဳလုပ္ရမွာပါ။)
What is Ubuntu?
Ubuntu ဟာ အာဖရိကန္ဘာသာနဲ ့ဆို “တဦးကိုတဦး စာနာေထာက္ထားၿခင္း”ၿဖစ္ပါတယ္။ Mark Shuttleworth ဆိုတဲ့ ေတာင္အာဖရိကသားတစ္ေယာက္ရဲ ့Canonical Ltd ကေန Free Cost & Freedom ေပးထားတဲ့ Ubuntu OS လို့ သိၾကပါတယ္။ DEBIAN Linux OS ေပၚမွာ အေၿခခံၿပီး Euro အေၿခစိုက္ Canonical ဆိုတဲ့ Company ကထုတ္လုပ္ပါတယ္။ အၿမဲတမ္း အခမဲ့ေပးမယ္လို ့လဲ အာမခံထားပါတယ္။ အိမ္သံုး၊ ရုံးသံုးေတြကေန Server ေတြအထိ အသံုးၿပဳႏိုင္ပါတယ္။ သူ ့ရဲ ့ မ်ိဳးကြဲေတြအေနနဲ ့အေၿခခံအားၿဖင့္ Kbuntu (KDE), Xubuntu (Xfce), Ebuntu (Education) ဆိုတာေတြ ရွိႏိုင္ၿပီး Multimedia Professional သမားေတြအတြက္ Tools ေတြ အစံုထည့္ေပးထားတဲ့ Ubuntu Studio Edition, ဘာသာေရးနဲ ့ကိုက္ညီေအာင္ ၿပဳလုပ္ထားတဲ့ Ubuntu ME (Muslim Edition), Ubuntu CE (Christian Edition), MythTV ကေနထုတ္ေတာ့ mythbuntu အဲလို မူကြဲေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္နဲ ့အဆင္ေၿပတာကို သံုးရုံပါပဲ။ Canonical ကေတာ့ Customer Engineering Services, Suppor, Certification နဲ ့ Training စတာေတြနဲ ့ ရပ္တည္တယ္။ Application ေတြ ေရးဆြဲေပးၿခင္း၊ အသစ္ထြက္တဲ့ အခမဲ့ Application ေတြကို အၿမန္ဆံုး အေရာက္ပို ့တာတို ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကလည္း Ubuntu ေပၚမွာ မွီခိုေနတာဆုိေတာ့ ေရရွည္အတြက္ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ Ubuntu အတြက္ ရန္ပံုေငြကေတာ့ Ubuntu Logo ရိုက္ႏိွပ္ထားတဲ့ Key Change, ေကာ္ဖီခြက္ေတြကေန T-shirt, ခရီးေဆာင္အိတ္, ဦးထုပ္ စတာေတြအထိ မ်ိဳးစံုေရာင္းပါတယ္။
How to Install/apply
Ubuntu Install DVD နဲ ့ၿဖစ္ေစ၊ CD နဲ ့ၿဖစ္ေစ လြယ္လြယ္ေလးတင္လို ့ရႏိုင္ပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ Partition ကုိ Free space က
Slide bar ေလး ဘယ္ညာေရြ ့ရုံနဲ ့တင္ယူလို ့ရတယ္။ Free space ေတြကပဲ ခ်ိန္ညိွသြားတာၿဖစ္လို ့ဘာ Data မွ မေပ်ာက္ေစရဘူး။ DVD နဲ ့တင္ရင္ Software ေတြ အစံုအလင္ပါႏိုင္ေပမယ့္ CD နဲ ့တင္ရင္ေတာ့ WUBI ကုိအသံုးၿပဳႏိုင္လို ့ ပိုလြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။ Partition မပိုင္းပဲ Folder ေလးတစ္ခုထဲမွာတင္ Ubuntu ကိုတင္မယ္ဆိုရင္ WUBI ကိုသံုးရုံပဲေလ။ ေနာက္တစ္ခါ boot တက္ရင္ Windows နဲ ့Ubuntu ၾကိဳက္ရာေရြးသံုးလို ့ရၿပီ။ WUBI ဆိုတာ Windows User ေတြအတြက္ Ubuntu Installer ေလးပါ။ size ကေတာ့ 1.5 MB ရွိပါလိမ့္မယ္။ Ubuntu CD မွာဆုိ တစ္ခါတည္းပါလာပါတယ္။ သူက Hard disk မွာ 5GB ေလာက္ Folder ေလးတစ္ခုပဲ တင္ထားမွာ။ ဒါမွမဟုတ္ပဲ Install မလုပ္ခ်င္ေသးဘူးဆိုရင္လည္း CD ကေနၿပီး ေတာ့ပဲ Install လုပ္ထားတဲ့အတိုင္း သံုးလို ့ရတယ္။ လိုအပ္မယ့္ Software ေတြကိုလည္း တစ္ခါတည္း ထည့္ေပးထားတယ္။
Benefits
စာစီစာရိုက္ လုပ္ခ်င္သူေတြအတြက္ Open office, Presentation Software, Movie Player ေတြ, Photoshop လိုမ်ိဳး GIMP, Internet သံုးဖို ့Firefox Browser နဲ ့game ေတြပါ ပါၿပီးသားေလ။ Open office ဆိုရင္ Microsoft Word 2007 နဲ ့ရိုက္ထားတဲ့ (.docx) format ကိုပါ ဖတ္ႏိုင္တယ္။ Gtalk, Yahoo, AIM, MSN, QQ စတဲ့ IM ေတြသံုးဖို ့က Pidgin ပါမယ္။ mp4 player ေတြ၊ Mobile Phone ေတြဆိုရင္ Windows က USB အေနနဲ ့ပဲ သိေပမယ့္ Ubuntu မွာက Phone/Firmware Model ကုိပါ သိပါတယ္။ Printer, Scanner ေတြကိုလဲ Autodetect သိပါတယ္။ Internet ခ်ိတ္ထားမယ္ဆုိရင္ အလိုအေလ်ာက္ Driver update လုပ္ေပးဦးမွာပါ။ Win fonts, CE fonts နဲ ့Unicode fonts ေတြ ဥပမာ Myanmar2, Myanmar3, Zawgyi-One, Myazedi စတာေတြ အသံုးၿပဳႏိုင္ပါတယ္။ Windows virus နဲ ့Trojan ေတြဟာ Ubuntu မွာ အလုပ္မလုပ္ႏို္င္ပါဘူး။ ခက္ခဲတဲ့ အဆင့္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို User ကေန လုပ္ေပးရင္ေတာင္ Virus run ဖို ့မလြယ္ကူပါဘူး။ Admin, Root user, Group လုိ Sign in User, ေနာက္ Employee လို Other User ဆိုၿပီး (၃)မ်ိဳးခြဲထားပါတယ္။ Setting ေလးတစ္ခုခ်ိန္းရင္ေတာင္ Password ေတာင္းပါလိမ့္မယ္။ System ကိုေၿပာင္းလဲမယ္ဆိုရင္ေတာ့ Root User အေနနဲ ့သာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာပါ။ Windows virus ေတြက Ubuntu (Linux) မွာ Platform မတူတဲ့အတြက္ အလုပ္မလုပ္ပါဘူး။ Linux အတြက္ Virus က သပ္သပ္ေရးရတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ Ubuntu OS ကုိသံုးၿပီး Windows virus ေတြကို (Delete key) ႏိွပ္ၿပီးဖ်က္ရံုပါပဲ။ Root User ကို မလိုပဲသံုးၿပီး ေတြ ့သမွ် install မလုပ္ဖို ့၊ click မလုပ္ဖို ့ေတာ့ လုိပါတယ္။(Root User နဲ ့ဆိုရင္ ဘာမွၿပန္မေမးေတာ့ဘူး။ User ခိုင္းတဲ့အတိုင္း လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။)
(Ref: Knowledge Bridge Magazine-Vol:1, No.4, October 2009)
Linux ဟာ Unix-Like ၿဖစ္တဲ့အတြက္ Unix Opertion Systems အေၾကာင္းအရင္ေၿပာပါမယ္။ UNIX ကုိ AT&T က 1969 မွာစတင္ခဲ့ပါတယ္။ Computer ေလာကမွာ Unix က နမည္ၾကီးၿပီး ေနရာယူထားတဲ့အခ်ိန္မွာ Microsoft ဟာ Unix ကို စီးပြားေရးလက္၀ါးၾကီးအုပ္မွုနဲ ့ 1970 မွာတရားစြဲခဲ့တယ္။ အဲဒီပြဲမွာ Unix ကရွုံးသြားေတာ့ Unix Source ေတြကို အလကား ယူသံုးၾကတယ္။ ေနာက္(၁၀)ႏွစ္ေလာက္ၾကာေတာ့ 1980 မွာ Unix ကအမွုကိုၿပန္ၿပီး အယူခံ၀င္တယ္။ Unix ကခုိးသံုးသူေတြကို ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းတယ္။ မေပးႏိုင္တဲ့သူေတြကို Kernel သာသာေလး Computer ေခၚရတယ္ဆိုရံုေလး ေပးထားလိုက္တယ္။
အဲဒါကိုမေက်နပ္ေတာ့ Andrew S. Tanenbaum ကေန Minix(Mini Unix) ဆိုတာကို ၁၉၈၇ မွာၿပင္ေရးတယ္။ Minix 1 က Unix 7 ကိုလိုက္နာတယ္။ Sun တို ့IBM တို ့TOSHIBA တို ့ကလဲ Unix ယူသံုးတာပဲ။ ေနာက္ MS နဲ ့IBM ေပါင္းၿပီး OS/2 ဆိုၿပီး Unix/Xenix ထုတ္ပါေသးတယ္။ ၁၉၇၇ ခုနစ္မွာပဲ Berkeley (University of California) ကလဲ UNIX like Systems အၿဖစ္ BSD (Berkeley Software Distribution) ကိုေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ FreeBSD OpenBSD NetBSD Dragonfly BSD ေတြဆက္ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၄ ခုနစ္မွာ Richard Stallman ကေနၿပီး GNU Project ကိုစတင္ခဲ့တယ္။ သူရဲ ့ဦးတည္ခ်က္က Unix မွာအသံုးၿပဳလို ့ရတဲ့ Software ေတြကို ေရးသားၿပီး အခမဲ့ေပးႏိုင္ဖို ့တဲ့။ ေနာက္တစ္ႏွစ္ ၁၉၈၅ မွာ FSF လို ့အခုေခၚၾကတဲ့ Free Software Foundation ကုိတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ GNU General Publish License (GNU GPL)ကိုလည္း ဆက္လက္ ေရးသားတယ္။ Compiler ေတြ၊ text editor ေတြနဲ ့Windowing System ေတြကို ၁၉၈၉၊၁၉၉၀ ေလာက္မွၿပီးတယ္။
သူ ့ရဲ ့ License ကို Copy left တဲ့။ သူမ်ားေတြက “c”ကိုအေပၚက၀ိုင္းတယ္။ သူက ဆန္ ့က်င္ဘက္ “c”ရဲ ့ေၿပာင္းၿပန္ ၿမန္မာဂဏန္း “၁” လိုမ်ိဳးေလးကို ၿပန္၀ိုင္းေပးထားတယ္။ ေနာက္ Andrew S. Tanenbaum ရဲ ့ေက်ာင္းသား Linus Torvalds က News Group တစ္ခုမွာ Unix လိုOSမ်ိဳး အခမဲ့မေရးႏိုင္ဘူးလား၊ အစကေနစၿပီး ေရးၾကရေအာင္လို ့ ေၾကြးေၾကာ္ၿပီး စတင္ဖိတ္ေခၚတယ္။ Linus Torvalds ကအဲဒီေနာက္ကို တစ္ေကာက္ေကာက္လိုက္ရင္း ပထမဆံုး Linux kernel ကို C language နဲ ့ေရးၿပီး ၁၉၉၁ မွာ Release လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ Linux kernel ကလဲ Unix-like ဆိုေတာ့ Unix လိုပဲ အလုပ္လုပ္တယ္။ ႏွစ္ခုေပါင္းလိုက္ေတာ့မွ တိုးတက္လာတာ အံ့မခန္းပဲ။ Unix က ၁၉၆၀ မတိုင္မီက Assembly နဲ ့ေရးၿပီး ၁၉၆၀ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ C နဲ ့ေရးတယ္။ Linux ကလဲ C နဲ ့ပဲေရးထားတာ။
ဒါေပမယ့္ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ Linux the NOT Unix! ေနာက္ပိုင္း GPL license ကလဲ version 3 ထိေရာက္လာတယ္။
အဲဒီမွာ Linus Torvalds က GPLv3 မွာပါတဲ့ အခ်ိဳ ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို မၾကိဳက္တဲ့အတြက္ GPLv3ကိုလက္မခံႏိုင္ဘူးလို ့
ဆိုၿပန္လို ့ Richard Stallman က ဆီလီကြန္ေတာင္ၾကားက Linus ရဲ ့အိမ္မွာ ၃ ရက္ေလာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ရတယ္။ ေနာက္မွ Linus Torvalds လက္ခံသြားမွ ၁၉၉၈ ခုနစ္မွာ OSS (Open Source Software)ေတြ၊ OSD (Open Source Definition)ေတြ အတြက္ OSI (Open Source Intiactive)ဆိုတဲ့ corporation ေပၚလာတယ္။ Eric S. Raymond ကစၿပီး ၁၉၉၇ မွာစေထာင္ၿပီး Source ေတြပါမွ်ေ၀ေပးဖို ့ရည္ရြယ္ပါတယ္။ Open Source ဆိုတဲ့အမည္ကို စသံုးတာက Netscape (Mozilla)ပါပဲ။ OSI ရဲ ့ Logo က “ဂ” ပံုစံေလးပါ။ လက္ရွိ open source code ေတြရယူႏိုင္တာကေတာ့
- Code:
http://sourceforge.net
- Code:
http://code.google.com/hosting/
Microsoft Vs Linux
Microsoft ရဲ ့Windows ေတြက 95 7 ထိေအာင္ နာမည္ေက်ာ္ၿပီး ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါတယ္။ Linux OS ကို သိသူအသံုးၿပဳသူေတြ နည္းပါတယ္။ Windows ေစ်းႏွုန္းက Windows 7 Starter : USD $199.95
Windows 7 Home Premium : USD $259.95
Windows 7 Professional : USD $299.95
Windows 7 Ultimate : USD $319.95 ၿဖစ္ပါတယ္။
Linux ရဲ ့ေစ်းႏွုန္းကေတာ့ Linux (Ubuntu Distro 9.04) Pack of 20 ကို $35.00, Pack of 100 ကို $150.00, Pack of 200 ကို $250.00 ပါ။ Linux ရဲ ့OSS(open source software) ဆိုရင္ အခမဲ့ရတယ္လို ့ပဲ ၿမင္တယ္။ အကုန္လံုး အခမဲ့မရ ႏိုင္ပါဘူး။ FOSS (Free Open Source Software)ဆိုမွ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အခမဲ့သံုးလို ့ရပါတယ္။ GPL လိုင္စင္ရဲ ့ရည္မွန္းခ်က္ေတြကေတာ့ သူတို ့ရဲ ့Software ေတြကို လြတ္လပ္စြာ သံုးလို ့ရမယ္။ ေလ့လာသင္ၾကားႏိုင္မယ္။ မိမိလိုသလို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲႏိုင္မယ္။ (အရင္ Software ေရးတဲ့လူူကို အသိအမွတ္ၿပဳေပးရမယ္။)့Software ကိုၿပန္လည္ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရရွိမယ္။ အဲလိုမ်ိဳး Software ကို မည္သူမဆို အက်ိဳးရွိတဲ့ဘက္က ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲတာေတြ မ်ားလာမယ္။ (source code ကိုၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲခြင့္ကေတာ့ ေတာင္းခံၿခင္း/၀ယ္ယူၿခင္း ၿပဳလုပ္ရမွာပါ။)
What is Ubuntu?
Ubuntu ဟာ အာဖရိကန္ဘာသာနဲ ့ဆို “တဦးကိုတဦး စာနာေထာက္ထားၿခင္း”ၿဖစ္ပါတယ္။ Mark Shuttleworth ဆိုတဲ့ ေတာင္အာဖရိကသားတစ္ေယာက္ရဲ ့Canonical Ltd ကေန Free Cost & Freedom ေပးထားတဲ့ Ubuntu OS လို့ သိၾကပါတယ္။ DEBIAN Linux OS ေပၚမွာ အေၿခခံၿပီး Euro အေၿခစိုက္ Canonical ဆိုတဲ့ Company ကထုတ္လုပ္ပါတယ္။ အၿမဲတမ္း အခမဲ့ေပးမယ္လို ့လဲ အာမခံထားပါတယ္။ အိမ္သံုး၊ ရုံးသံုးေတြကေန Server ေတြအထိ အသံုးၿပဳႏိုင္ပါတယ္။ သူ ့ရဲ ့ မ်ိဳးကြဲေတြအေနနဲ ့အေၿခခံအားၿဖင့္ Kbuntu (KDE), Xubuntu (Xfce), Ebuntu (Education) ဆိုတာေတြ ရွိႏိုင္ၿပီး Multimedia Professional သမားေတြအတြက္ Tools ေတြ အစံုထည့္ေပးထားတဲ့ Ubuntu Studio Edition, ဘာသာေရးနဲ ့ကိုက္ညီေအာင္ ၿပဳလုပ္ထားတဲ့ Ubuntu ME (Muslim Edition), Ubuntu CE (Christian Edition), MythTV ကေနထုတ္ေတာ့ mythbuntu အဲလို မူကြဲေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္နဲ ့အဆင္ေၿပတာကို သံုးရုံပါပဲ။ Canonical ကေတာ့ Customer Engineering Services, Suppor, Certification နဲ ့ Training စတာေတြနဲ ့ ရပ္တည္တယ္။ Application ေတြ ေရးဆြဲေပးၿခင္း၊ အသစ္ထြက္တဲ့ အခမဲ့ Application ေတြကို အၿမန္ဆံုး အေရာက္ပို ့တာတို ့ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကလည္း Ubuntu ေပၚမွာ မွီခိုေနတာဆုိေတာ့ ေရရွည္အတြက္ စိတ္ခ်ရပါတယ္။ Ubuntu အတြက္ ရန္ပံုေငြကေတာ့ Ubuntu Logo ရိုက္ႏိွပ္ထားတဲ့ Key Change, ေကာ္ဖီခြက္ေတြကေန T-shirt, ခရီးေဆာင္အိတ္, ဦးထုပ္ စတာေတြအထိ မ်ိဳးစံုေရာင္းပါတယ္။
How to Install/apply
Ubuntu Install DVD နဲ ့ၿဖစ္ေစ၊ CD နဲ ့ၿဖစ္ေစ လြယ္လြယ္ေလးတင္လို ့ရႏိုင္ပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ Partition ကုိ Free space က
Slide bar ေလး ဘယ္ညာေရြ ့ရုံနဲ ့တင္ယူလို ့ရတယ္။ Free space ေတြကပဲ ခ်ိန္ညိွသြားတာၿဖစ္လို ့ဘာ Data မွ မေပ်ာက္ေစရဘူး။ DVD နဲ ့တင္ရင္ Software ေတြ အစံုအလင္ပါႏိုင္ေပမယ့္ CD နဲ ့တင္ရင္ေတာ့ WUBI ကုိအသံုးၿပဳႏိုင္လို ့ ပိုလြယ္ကူပါလိမ့္မယ္။ Partition မပိုင္းပဲ Folder ေလးတစ္ခုထဲမွာတင္ Ubuntu ကိုတင္မယ္ဆိုရင္ WUBI ကိုသံုးရုံပဲေလ။ ေနာက္တစ္ခါ boot တက္ရင္ Windows နဲ ့Ubuntu ၾကိဳက္ရာေရြးသံုးလို ့ရၿပီ။ WUBI ဆိုတာ Windows User ေတြအတြက္ Ubuntu Installer ေလးပါ။ size ကေတာ့ 1.5 MB ရွိပါလိမ့္မယ္။ Ubuntu CD မွာဆုိ တစ္ခါတည္းပါလာပါတယ္။ သူက Hard disk မွာ 5GB ေလာက္ Folder ေလးတစ္ခုပဲ တင္ထားမွာ။ ဒါမွမဟုတ္ပဲ Install မလုပ္ခ်င္ေသးဘူးဆိုရင္လည္း CD ကေနၿပီး ေတာ့ပဲ Install လုပ္ထားတဲ့အတိုင္း သံုးလို ့ရတယ္။ လိုအပ္မယ့္ Software ေတြကိုလည္း တစ္ခါတည္း ထည့္ေပးထားတယ္။
Benefits
စာစီစာရိုက္ လုပ္ခ်င္သူေတြအတြက္ Open office, Presentation Software, Movie Player ေတြ, Photoshop လိုမ်ိဳး GIMP, Internet သံုးဖို ့Firefox Browser နဲ ့game ေတြပါ ပါၿပီးသားေလ။ Open office ဆိုရင္ Microsoft Word 2007 နဲ ့ရိုက္ထားတဲ့ (.docx) format ကိုပါ ဖတ္ႏိုင္တယ္။ Gtalk, Yahoo, AIM, MSN, QQ စတဲ့ IM ေတြသံုးဖို ့က Pidgin ပါမယ္။ mp4 player ေတြ၊ Mobile Phone ေတြဆိုရင္ Windows က USB အေနနဲ ့ပဲ သိေပမယ့္ Ubuntu မွာက Phone/Firmware Model ကုိပါ သိပါတယ္။ Printer, Scanner ေတြကိုလဲ Autodetect သိပါတယ္။ Internet ခ်ိတ္ထားမယ္ဆုိရင္ အလိုအေလ်ာက္ Driver update လုပ္ေပးဦးမွာပါ။ Win fonts, CE fonts နဲ ့Unicode fonts ေတြ ဥပမာ Myanmar2, Myanmar3, Zawgyi-One, Myazedi စတာေတြ အသံုးၿပဳႏိုင္ပါတယ္။ Windows virus နဲ ့Trojan ေတြဟာ Ubuntu မွာ အလုပ္မလုပ္ႏို္င္ပါဘူး။ ခက္ခဲတဲ့ အဆင့္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို User ကေန လုပ္ေပးရင္ေတာင္ Virus run ဖို ့မလြယ္ကူပါဘူး။ Admin, Root user, Group လုိ Sign in User, ေနာက္ Employee လို Other User ဆိုၿပီး (၃)မ်ိဳးခြဲထားပါတယ္။ Setting ေလးတစ္ခုခ်ိန္းရင္ေတာင္ Password ေတာင္းပါလိမ့္မယ္။ System ကိုေၿပာင္းလဲမယ္ဆိုရင္ေတာ့ Root User အေနနဲ ့သာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာပါ။ Windows virus ေတြက Ubuntu (Linux) မွာ Platform မတူတဲ့အတြက္ အလုပ္မလုပ္ပါဘူး။ Linux အတြက္ Virus က သပ္သပ္ေရးရတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ Ubuntu OS ကုိသံုးၿပီး Windows virus ေတြကို (Delete key) ႏိွပ္ၿပီးဖ်က္ရံုပါပဲ။ Root User ကို မလိုပဲသံုးၿပီး ေတြ ့သမွ် install မလုပ္ဖို ့၊ click မလုပ္ဖို ့ေတာ့ လုိပါတယ္။(Root User နဲ ့ဆိုရင္ ဘာမွၿပန္မေမးေတာ့ဘူး။ User ခိုင္းတဲ့အတိုင္း လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။)
(Ref: Knowledge Bridge Magazine-Vol:1, No.4, October 2009)
No Comment.